Қазіргі таңда білім беру жүйесі үздіксіз даму мен жаңару үстінде. XXI ғасыр мұғалімінен тек білім беруші ғана емес, сонымен бірге оқушылардың жеке қабілетін дамытушы, олардың сыни ойлауын қалыптастырушы, шығармашылықпен жұмыс істей білетін тұлға болу талап етіледі. Осы тұрғыда инновациялық әдістерді қолдану – заман талабы.
Инновация – бұл жаңа идеялар мен технологияларды енгізу арқылы оқу процесінің тиімділігін арттыру. Ол тек техникалық құралдарды пайдалану ғана емес, сонымен қатар сабақ құрылымын, әдіс-тәсілдерін, оқыту стилін жаңарту дегенді білдіреді. Мұғалім инновациялық әдістерді қолдану арқылы оқушылардың қызығушылығын оятып, білімге деген құлшынысын арттыра алады.
Инновациялық оқыту тәсілдері – оқушының өз бетімен білім алуына, ізденуіне, ойлануына және талдау жасауына жағдай жасайды. Бұл бағытта мұғалім – жетекші, ал оқушы – білімнің белсенді қатысушысы ретінде танылады.
Инновациялық оқыту әдістерінің түрлері:
Жобалау әдісі (Project-based learning):
Бұл әдіс арқылы оқушылар нақты бір тақырып немесе мәселе бойынша өз бетімен зерттеу жүргізіп, нәтижесінде өнім (жоба, баяндама, бейнеролик, макет, т.б.) жасайды. Мысалы: «Менің ауылымның экологиялық жағдайы», «Энергия үнемдеу жолдары» сияқты жобалар. Бұл әдіс оқушының зерттеушілік дағдысын, логикалық ойлау қабілетін, топпен жұмыс істеу мәдениетін дамытады.
АКТ қолдану (ақпараттық-коммуникациялық технологиялар:
Қазіргі сабақтардың ажырамас бөлігі — интерактивті тақта, мультимедиялық материалдар, онлайн платформалар (Kahoot, Wordwall, Quizizz, LearningApps, т.б.) қолдану. Бұл әдіс сабақты көрнекі, қызықты, әрі динамикалық етеді. Оқушылар ақпаратты қабылдаумен қатар, оны талдап, өз бетінше қолдануға үйренеді.
Модульдік оқыту технологиясы:
Модульдік оқыту – оқу материалын жеке блоктарға бөліп, әр бөлім бойынша мақсатқа жету жүйесін қамтамасыз ету. Бұл тәсіл оқушының өз қарқынымен білім алуына, өзін-өзі бағалау дағдысын дамытуға мүмкіндік береді.
Сын тұрғысынан ойлау технологиясы (СТО):
Бұл технологияда оқушылар өз ойын еркін жеткізуді, дәлелдеуді, салыстыруды және талдауды үйренеді. «Білемін – Білгім келеді – Үйрендім», «Венн диаграммасы», «Т кестесі», «Инсерт» сияқты әдістер жиі қолданылады. Сын тұрғысынан ойлау – белсенді тұлға қалыптастырудың тиімді құралы.
Ойын арқылы оқыту әдісі:
Ойын – бастауыштан жоғары сыныпқа дейінгі оқушылардың қызығушылығын арттыратын маңызды фактор. Сабақта дидактикалық, рөлдік, логикалық ойын элементтерін қолдану арқылы оқушылар материалды тез меңгереді. Ойын арқылы оқыту ынтымақтастықты, есте сақтауды және белсенді қатысуды дамытады.
Флиппед класс (аударылған сынып) әдісі:
Бұл әдісте оқушылар жаңа тақырыпты үйде видео немесе мәтін арқылы меңгеріп, сабақта сол тақырып бойынша талқылау, тапсырма орындау, тәжірибелік жұмыс жүргізеді. Мұғалім мұнда бағыттаушы рөлін атқарады. Бұл тәсіл уақытты тиімді пайдалануға және оқушылардың жауапкершілігін арттыруға көмектеседі.
Инновациялық әдістерді қолданудың артықшылықтары:
- Оқушылардың шығармашылық қабілеттері мен сыни ойлауы дамиды;
- Оқу үдерісі қызықты әрі белсенді сипат алады;
- Мұғалім мен оқушы арасындағы ынтымақтастық нығаяды;
- Оқушылардың өз бетімен ізденуі мен зерттеу дағдысы қалыптасады;
- Білім сапасы мен сабақтың тиімділігі артады.
Сонымен инновациялық әдістер – қазіргі білім берудің өзегі. Мұғалім инновациялық технологияларды меңгеру арқылы оқушылардың жан-жақты дамуына жол ашады. Заманауи сабақ – тек білім берудің емес, тұлға қалыптастырудың басты алаңы. Сондықтан әр педагог жаңа идеяларға ашық, өз ісіне шығармашылықпен қарайтын, заман талабына бейім мұғалім болуы тиіс. Болашақтың білімді ұрпағын тәрбиелеу – инновациялық көзқарастан басталады.
Асия ЖАЙМБАЕВА,
«Достық» атындағы №65 ЖББМ бастауыш сынып мұғалімі.
Мақталы ауылдық округі, Жетісай ауданы.
